Snelle salvia

Salvia’s zijn onmisbaar in de tuin

Omdat er zoveel soorten salvia’s zijn, is er altijd wel een die geschikt is voor jouw tuin. De meest bekende is natuurlijk de Salvia nemorosa ‘Ostfriesland’, deze wordt al vele jaren gekweekt. Je ziet de ‘Ostfriesland’ in veel tuinen, gemeenteplantsoenen en bedrijfstuinen. Salvia ’s komen in ieder werelddeel voor, waardoor de eisen van de verschillende soorten ook erg variëren. Er zijn winterharde soorten die wel 20 graden vorst verdragen tot vorstgevoelige soorten die je ’s winters binnen moet overwinteren.

Snelle groeier

De soort waar ik je enthousiast voor wil maken is de Salvia guaranitica, een groep salvia’s die je niet zoveel ziet. De reden daarvoor is dat hij eigenlijk niet winterhard is, maar in de praktijk blijkt dat hij meer vorst kan verdragen dan je verwacht. Daarnaast zijn de laatste winters niet meer zo koud. De Salvia guaranitica ‘Black and Blue’ is mijn absolute favoriet. De knoppen hangen eerst sierlijk omlaag en groeien in een paar dagen uit tot een groen-zwarte aar, zelfs de steel is zwart. Als de bloemen uitkomen is de verrassing compleet, prachtige paarse bloemen die bijna licht geven. Nadat de bloemen zijn afgevallen blijft de zwarte bloemstengel nog een tijdje intact. Ook mooi te gebruiken in een boeket. Na een aantal jaren kan deze Salvia wel 150 cm. worden, een flinke groeier dus.
Om te zorgen dat de Salvia guaranitica de winter doorkomt, kan je hem het beste 10 centimeter dieper planten dan gebruikelijk, hierdoor is hij beter beschermd tegen de kou. Neem in augustus ook altijd wat stekken die je binnen op een lichte plaats laat overwinteren, dan ben je er zeker van dat je de salvia niet kwijtraakt.

Voordeur of achterdeur?

De salvia is een echte insectenplant en daarom een waardevolle toevoeging aan de levende tuin. Ik ben er eens bij gaan zitten om te bekijken welke insecten op deze salvia vliegen. Het zijn voornamelijk hommels, wilde bijen en honingbijen. Sommige soorten hebben niet zo’n lange tong en spelen daarom een beetje vals. Ze bijten een gaatje aan de zijkant van de kroonbuis om zo bij de nectar te komen. In feite stelen ze de nectar, want bestuiving is natuurlijk gewoon ruilhandel. Het insect komt voor de nectar maar moet eerst langs de stuifmeeldraden, waardoor de plant bestoven wordt. In dit geval neemt de hommel de achterdeur en is alleen uit op de nectar. Op de foto is dit goed te zien, het grappige is dat ieder soort een andere werkwijze heeft. De meeste insecten landen op de bloem, maar dit kleine hommelsoortje hangt ondersteboven onder de bloem.
Op dit moment is de salvia ook de favoriet van de kolibrievlinder. Je kent hem vast, hij vliegt pijlsnel en hangt als een kolibrie vóór de bloem zonder deze aan te raken. Omdat deze vlinder een lange tong heeft, neemt hij wél de voordeur.

Onkruid, ja of nee?

onkruid, inheemse planten, de buitenkamer tuinontwerp, Marion Vermeulen, de Buitenkamer, Gassel
Onkruid, what’s in a name?

Ons huis heeft zeven tot acht jaar te koop gestaan voordat wij het hebben gekocht. Zowel binnen als buiten laat dat zijn sporen na; ontbrekende goten, lekkages, verwilderde struiken en héél véél onkruid. Vooral wortelonkruid, daar word je niet blij van. Wortelonkruiden zijn onder andere zevenblad, kweekgras, heermoes en kruipende boterbloem. Als je deze planten niet verwijdert voordat je gaat aanplanten, dan krijg je ze nooit meer weg en zullen ze door je nieuwe planten heen groeien.

Niet frezen

Omdat ik geen bestrijdingsmiddelen gebruik (de levende tuin!) hebben we alles machinaal én handmatig verwijderd. Eerst zijn alle overbodige planten eruit gehaald. Daarna is het ‘gazon’ met een zodesnijder verwijderd en afgevoerd. Als laatste hebben we de grond laten schudden, hierdoor beroer je de grond zo min mogelijk en komen tegelijkertijd de wortels van het onkruid los te liggen zonder dat je ze in hele kleine stukjes hakt. Ieder klein deeltje van de wortels kan namelijk weer een volwaardige plant worden. Daarom is frezen bij wortelonkruiden ook uit den boze, je verwijdert het onkruid dan namelijk niet, maar je zorgt ervoor dat het zich kan vermeerderen. Na het losschudden hebben we de grond regelmatig geharkt om alle losse wortels te verwijderen. Kilo’s hebben we eraf gehaald! Na een aantal maanden kwam er geen wortelonkruid meer boven, zelfs geen klein sprietje.

 

Inheemse flora

Natuurlijk zaten er ook heel veel onkruidzaden in de grond, deze zijn makkelijk weg te schoffelen. Tenminste als je dat wilt, want is dit eigenlijk wel onkruid? Onkruid is beplanting die je op een bepaalde plek niet wilt hebben. Maar wat wij ‘onkruid’ noemen zijn natuurlijk gewoon inheemse planten, die van belang zijn voor de biodiversiteit. Daarom heb ik veel van de zaadonkruiden laten kiemen en in kratten bewaard om later uit te planten op een andere plek. Veel insecten zijn voor nectar en stuifmeel afhankelijk van inheemse flora. Hoe meer insecten, hoe meer voedsel voor vogels, vleermuizen, kikkers etc. Alles past als een puzzel in elkaar en vormt samen een levende tuin.

Zaden oogsten uit eigen tuin

Grote Kaardebol Dipsacus Zaden oogsten uit eigen tuin inheemse  flora

Het wordt tijd om zaden te oogsten. Het kost weinig tijd en het levert je veel op; namelijk volgend jaar opnieuw genieten van geur en kleur. Veel planten hebben een enorme groeikracht. Vanuit zo’n klein zaadje, in een seizoen, groeien naar een volwassen plant. Tenminste, dat geldt voor de eenjarigen. Zij moeten wel tot volle wasdom komen, anders kunnen ze geen nakomelingen produceren. Tweejarigen, vaste planten en houtachtige gewassen doen er langer over. Pluk de zaden alleen als ze echt rijp zijn, vaak zijn ze dan donker gekleurd. Als ze rijp zijn komen ze los uit het omhulsel, dát is het juiste tijdstip! Wacht dan niet te lang anders zijn ze al meegenomen door de wind of op de grond gevallen. Pluk het liefst bij droog weer, je kunt de losse zaden plukken maar ook de hele zaadbol, dat gaat vaak veel makkelijker. Doe ze in een papieren boterhamzakje en vergeet niet de naam te noteren. Laat het zakje een paar dagen staan zodat de zaden goed kunnen nadrogen. Maak het zakje nog niet dicht. Als de zaden goed gedroogd zijn kan je het boterhamzakje dichtmaken en opbergen in een goed afsluitbare emmer of trommel. Donker, koel en droog bewaren geeft de meeste kans op succes volgend jaar.
Op de foto zie je een zaadhoofdje van Dipsacus fullonum, Grote Kaardebol. Onderin het zakje zie je de zaadjes die eruit gevallen zijn. Deze tweejarige plant trekt veel insecten aan, onder andere honingbijen, hommels en vlinders. Met een exemplaar heb je al een nectarrestaurant. Daarnaast heeft de kaardebol een mooi wintersilhouet en komen in de herfst en winter veel vogels op de zaden af, voornamelijk de groenling en het puttertje. Het puttertje wordt ook wel distelvink genoemd, vraag me niet waarom;)
Grote Kaardebol, bijenplant, insectenplant, nectar, inheems,Dipsacus

Gratis bloembollenontwerp

Gratis bloembollenontwerp,Bijzondere Bloembollendag, Anemone blanda met Muscari een combinatie die biodiversiteit vergroot, de Buitenkamer, Grave, Gassel, de levende tuin, bloembollen

Op zaterdag 19 oktober ontvang je een gratis bloembollenontwerp bij aankoop van bloembollen tijdens de Bijzondere Bloembollendag in Volkel. Natuurlijk niet de ‘gewone’ soorten, maar verwilderingsbollen die makkelijk zijn en lang meegaan. Soms vermeerderen deze bollen zich en ontstaat er een tapijt van bloemen. Je hebt er weinig werk aan en des te meer plezier. Dat wil jij toch ook? Een ‘extra laag’ in je tuin die heel waardevol is voor de biodiversiteit, je trekt namelijk meer insecten en vooral de vroege gasten zoals bijen en hommelkoninginnen. Vroegbloeiende bollen zijn dan van belang. Zelfs in de winter zijn er wel eens warme dagen, veel insecten ontwaken en zijn op zoek naar nectar en stuifmeel. Waar kunnen ze dan terecht? Juist, in jouw tuin! Lees meer…

gratis bloembollenontwerp,Bijzondere Bloembollendag, de Buitenkamer tuinontwerp, Grave, Gassel, sneeuwklokje

 

Kerstrozen, hoe toepasselijk

Helleborus orientalis De Buitenkamer

De winter is nog maar een paar dagen oud en toch beginnen sommige planten al voorzichtig te ontluiken. De natuur is dynamisch en blijft in beweging, op veel plekken bloeit de hazelaar al en de kerstrozen staan bijna in bloei. Winterbloeiers geven een extra dimensie aan je tuin. Vaak wordt gedacht dat de tuin in de winter in rust is, voor veel planten geldt dat ook maar er zijn genoeg mogelijkheden om ook in de winter te genieten van kleur, vorm en zelfs geur. Dat laatste natuurlijk alleen als het warm genoeg is, anders komt de geur niet vrij. Een zonnige dag en een beschutte plek is dan wat je nodig hebt; hierdoor ontstaat een microklimaatje en kan het ineens zomaar tien graden warmer zijn. Door winterbloeiers aan te planten help je veel insecten. Tijdens de eerste warme dagen komen sommige insecten al uit hun winterrust en gaan op zoek naar nectar. Laten ze dat nou net in jouw tuin vinden!

Favoriet

In deze periode worden veel kerstrozen aangeboden. Vaak zijn deze geforceerd om in december te bloeien en krijgen ze het in de tuin moeilijk, daarnaast zie je bij supermarkten en benzinestations vaak alleen Helleborus niger aangeboden. Dit is nou nét niet mijn favoriet. De mooiste kerstroos vind ik Helleborus orientalis, en kruisingen daarvan. Deze sterke kerstroos heeft meerdere bloemen op een hoge steel waardoor ze veel beter opvallen. Ze zijn er in verschillende kleuren, van wit tot bijna zwart, ook dubbele en/of gespikkelde bloemen komen voor. Op de goede plek, schaduwrijk, heb je jaren plezier van deze planten. Zet ze op een plaats waar je ze vanuit huis kan zien of dichtbij je voor- of achterdeur, dan zie je ze elke dag. Hebben de kerstrozen het naar de zin? Dan heb je geluk want Helleborussen willen zich nog wel eens uitzaaien. Het resultaat kan voor een verrassing zorgen want Helleborussen kruisen onderling waardoor je zaailing misschien wel een hele andere kleur heeft!

 

KLEUR IN DE WINTER

In deze tijd van het jaar kan je genieten van verschillende soorten winterbloeiers. Kijk wel goed om je heen want het is zeker geen uitbundige bloei. Een van de bekendste is natuurlijk het sneeuwklokje, een fijn en teer bolgewasje. Wil je er graag meer? Scheur de bolletjes dan tijdens de bloei en plant ze op een andere plek uit. Sneeuwklokjes zijn goede nectarplanten, natuurlijk alleen als de temperaturen oplopen en de eerste dikke hommels zich laten zien.

Sneeuwklokjes 2