Winterbloeiers Archieven | De Buitenkamer

6 februari 2022

Vroegbloeiende crocus

Winterbloeiers

Nee, deze crocus is niet vandaag gefotografeerd, op een dag met veel regen, wind en het NK Tegenwindfietsen. Dit plaatje is van een paar dagen geleden toen de zon zo heerlijk scheen. Je ziet dat de natuur direct reageert, winterbloeiers gaan open en insecten gaan op zoek naar nectar en stuifmeel. Vooral voor de vroege insecten zoals hommels en honingbijen is dit belangrijk. Daarom heb ik veel winterbloeiers in de tuin staan, niet alleen bloembollen maar ook vroegbloeiende vaste planten, heesters en bomen.

Vroeg, vroeger, vroegst

Als we aan bloembollen denken dan zien we vaak tulpen, narcissen en hyacinten voor ons. Deze worden dan ook het meest verkocht. Ze vallen op door hun grootte en soms felle kleuren. Mijn voorkeur gaat uit naar het ‘bijgoed’, dat zijn de stinzenbollen, verwilderingsbollen, botanische- en inheemse bloembollen. In deze categorieën vind je veel vroegbloeiende soorten. Een van deze juweeltjes is de Crocus chrysanthus ‘Romance’, dit jaar bloeiend op 2! februari. Crocus chrysanthus is een sierlijke kleine zachtgele crocus met een wit-gele buitenzijde, een prachtige combinatie.

Verdwaald

Op de foto zie je een verdwaald lieveheersbeestje, deze carnivoor komt niet voor het stuifmeel of de nectar. In de bloem heerst een microklimaatje, waarschijnlijk geniet dit nuttige kevertje van de warmte en beschutting. Als hij/zij het warm genoeg vindt, start de jacht op bladluizen. Ze kunnen mij niet vroeg genoeg beginnen;)

20 januari 2022

Sneeuwklokjes kondigen de lente aan

Voorbij de donkere dagen

Na de donkere decemberdagen is de komst van de lente onmiskenbaar, het duurt nog wel even, maar als je goed kijkt zie je de eerste tekenen al. De vogels laten weer van zich horen, vanmorgen hoorde ik, nog in de schemering, een roodborstje zingen. Ook beginnen de eerste bloembollen te bloeien, sneeuwklokjes en winterakonietjes zijn de vroegst bloeiende bollen.

Stinzenplanten, klein maar fijn

Deze bloembollen behoren tot de stinzenplanten, dit is een groep planten die sinds eeuwen werd aangeplant bij kastelen, buitenplaatsen en oude boerderijen. Deze planten zijn de eerste ingevoerde tuinplanten en waren alleen beschikbaar voor de rijken die een stenen huis (stins) bezaten. Tot voor enkele jaren geleden werd er nauwelijks aandacht aan besteed terwijl ze cultuurhistorisch van belang zijn. Inmiddels wordt de waarde van stinzenbollen ingezien en worden ze op veel landgoederen opnieuw geplant en zijn ze weer in grote getalen te zien. De tuinen van kasteel Hackfort in Vorden zijn een goed voorbeeld.

Vroege bloei is belangrijk

Bloembollen, vooral de vroege soorten zoals sneeuwklokjes, zijn onmisbaar in een levende tuin. Ze zorgen in een bijna bloemloze periode voor voldoende nectar en stuifmeel voor vroege bijen en hommels. De insecten zorgen tegelijkertijd voor bestuiving waardoor deze bloembollen zich door middel van zaad kunnen vermeerderen, hierdoor ontstaat in de loop der jaren een prachtig tapijt.

Meer en meer

Sneeuwklokjes vermeerderen zich niet alleen door zaad maar ook ondergronds. Elke ‘grote’ bol maakt meerdere kleintjes waardoor je uiteindelijk een grote klomp met bolletjes krijgt. Om sneller een mooi tapijtje te krijgen kan je de bolletjes opnemen en weer uitplanten. Bij sneeuwklokjes noem je dat ‘in the green’ verplanten. Wacht met verplanten tot ze uitgebloeid zijn maar laat het groen niet afsterven, het blad moet dus nog groen zijn. Graaf ze op, en verdeel de bolletjes over de plek waar je ze hebben wil en plant ze daar weer uit. Een schaduwrijke plek is ideaal, met het liefst zon tijdens de bloei. Onder bomen of struiken zullen ze het goed doen en je belonen met prachtige klokjes.

6 januari 2021

Vroeg fluitenkruid

Bloeiend fluitenkruid

Zelfs met deze lage temperaturen bloeien er planten. Dan bedoel ik niet de voor de hand liggende tuinplanten zoals Helleborus (kerstroos) die altijd in deze tijd bloeien maar inheemse planten, gewoon in de natuur. Vandaag kwam ik op een luwe plek in de bosrand dit bloeiende fluitenkruid tegen. In zachte winters blijft het mooie frisgroene blad zichtbaar en met een beetje geluk vind je een bloeiende plant. Van de holle stengel kan je een fluitje maken, vandaar de naam. Hij wordt ook wel kantbloem of Hollands kant genoemd, als hij in april-juni volop bloeit lijken de bermen wel van kant.

Gedekte tafel

Door inheemse planten aan te planten in je tuin ontstaat er meer biodiversiteit. Dit is een van de aspecten van de levende tuin, het aantrekken van insecten, zorgt voor meer bestuiving en daarnaast zijn ze weer voedsel voor bijvoorbeeld vogels en vleermuizen. Bij onze inheemse planten ‘horen’ bepaalde insecten. De Fluitenkruidbij is een soort die afhankelijk is van schermbloemigen zoals het fluitenkruid. Maar niet alleen deze bijensoort komt op de zoetgeurende bloemen af, ook honingbijen, kevers, zweefvliegen en vlinders weten het fluitenkruid te vinden.

Inheemse tuinplanten

Zet dus eens een fluitenkruidplant in je tuin, hij doet het op vrijwel iedere grondsoort. Een plekje in de zon of halfschaduw gaat prima. Diepe schaduw is wat lastig maar experimenteren kan verrassende resultaten opleveren. Op sommige plekken, afhankelijk van de grondsoort, kan hij wel 1,5 meter hoog worden. Let na de bloei wel even op, hij kan zich flink uitzaaien. Wil je dat niet, haal dan de uitgebloeide bloemen op tijd weg.
En dan… afwachten en genieten. Kijk eens met aandacht naar de vele insectensoorten die op het fluitenkruid afkomen. Probeer ze eens te determineren of te fotograferen. Snuif de zoete geur op als je er langs loopt en ervaar het oplichten van het wit van de bloem tijdens de schemering.

27 december 2018

Kerstrozen, hoe toepasselijk

De winter is nog maar een paar dagen oud en toch beginnen sommige planten al voorzichtig te ontluiken. De natuur is dynamisch en blijft in beweging, op veel plekken bloeit de hazelaar al en de kerstrozen staan bijna in bloei. Winterbloeiers geven een extra dimensie aan je tuin. Vaak wordt gedacht dat de tuin in de winter in rust is, voor veel planten geldt dat ook maar er zijn genoeg mogelijkheden om ook in de winter te genieten van kleur, vorm en zelfs geur. Dat laatste natuurlijk alleen als het warm genoeg is, anders komt de geur niet vrij. Een zonnige dag en een beschutte plek is dan wat je nodig hebt; hierdoor ontstaat een microklimaatje en kan het ineens zomaar tien graden warmer zijn. Door winterbloeiers aan te planten help je veel insecten. Tijdens de eerste warme dagen komen sommige insecten al uit hun winterrust en gaan op zoek naar nectar. Laten ze dat nou net in jouw tuin vinden!

Favoriet

In deze periode worden veel kerstrozen aangeboden. Vaak zijn deze geforceerd om in december te bloeien en krijgen ze het in de tuin moeilijk, daarnaast zie je bij supermarkten en benzinestations vaak alleen Helleborus niger aangeboden. Dit is nou nét niet mijn favoriet. De mooiste kerstroos vind ik Helleborus orientalis, en kruisingen daarvan. Deze sterke kerstroos heeft meerdere bloemen op een hoge steel waardoor ze veel beter opvallen. Ze zijn er in verschillende kleuren, van wit tot bijna zwart, ook dubbele en/of gespikkelde bloemen komen voor. Op de goede plek, schaduwrijk, heb je jaren plezier van deze planten. Zet ze op een plaats waar je ze vanuit huis kan zien of dichtbij je voor- of achterdeur, dan zie je ze elke dag. Hebben de kerstrozen het naar de zin? Dan heb je geluk want Helleborussen willen zich nog wel eens uitzaaien. Het resultaat kan voor een verrassing zorgen want Helleborussen kruisen onderling waardoor je zaailing misschien wel een hele andere kleur heeft!

15 januari 2017

KLEUR IN DE WINTER

In deze tijd van het jaar kan je genieten van verschillende soorten winterbloeiers. Kijk wel goed om je heen want het is zeker geen uitbundige bloei. Een van de bekendste is natuurlijk het sneeuwklokje, een fijn en teer bolgewasje. Wil je er graag meer? Scheur de bolletjes dan tijdens de bloei en plant ze op een andere plek uit. Sneeuwklokjes zijn goede nectarplanten, natuurlijk alleen als de temperaturen oplopen en de eerste dikke hommels zich laten zien.